رازشهر

هنر تاریخی ریسندگی در ایران

تبدیل الیاف به نخ، ریسندگی نامیده می شود. انسان از هزاران سال پیش به این موضوع پی برده بود که اگر دسته ای از الیاف را با کشش دادن، موازی کرده و آن را تاب دهد فشار و اصطکاک سطحی به وجود آمده بین الیاف، باعث درگیری آن ها به یکدیگر شده و رشته ای مقاوم تر را تشکیل می دهند که همان نخ است. این عمل اساس تبدیل الیاف به نخ است که ریسندگی نامیده می شود.

ریسندگی بر سه اصل استوار است:
1. کشش دادن و موازی کردن الیاف.
2. تاب دادن.
3. پیچیدن و تولید نخ.

اختراع ماشین های ریسندگی، در این زمینه باعث افزایش سرعت تولید و کاهش هزینه و همچنین باعث افزایش مرغوبیت تولیدات شده است. روشن است که ماشین های به کار گرفته شده در ریسندگی، بسته به نوع نخی که تولید می کنند، کاملاً با هم متفاوتند، به عنوان مثال، ماشین هایی که برای تولید نخ های پنبه ای مورد استفاده قرار می گیرند قادر به تولید نخ هایی از جنس پشم یا ابریشم نیستند. از این جهت سیستم ماشین های ریسندگی، یا به اصطلاح خط ریسندگی، کاملاً به نوع نخ تولیدی بستگی دارد.

ریسندگی پشم
برای ریسندگی پشم در آغاز الیاف رنگی و سفید منتقل می شود و برای ریسندگی آماده می شود. الیاف را با دست باز می کنند و با آب و روغن مخلوط می کنند، این عمل برای جلوگیری از الکتریسیته و حالت پیوستگی صورت می گیرد (پ هاش(PH) خنثی)، 24 ساعت می ماند و بعد از دستگاه ولف عبور می دهند که باعث باز شدن الیاف از هم (یعنی حلاجی) می شود و به دستگاه کاردینگ (شانه کاری) فرستاده می شود. این دستگاه پشم ها را شانه می کند و ناخالصی ها، خاک، خار و خاشاک و کثیفی ها را می گیرد و تولید نیمچه نخ می کند.
نمره نخ را در ابتدای کارد اول در دستگاه شانه کاری اندازه می گیرند.

دستگاه های به کار رفته
در ریسندگی پشم دستگاه های زیر در مراحل گوناگون به کار می روند:
-دستگاه شانه کاری (کاردینگ): سه قسمت دارد. کارد اول: از بین بردن ضایعات پشم. کارد دوم: باز هم از بین بردن ضایعات و خار و خاشاک پشم خیلی بیشتر از کارد اول. کارد سوم: پشم را به صورت نخ خامه (نیمچه نخ) در می آورد.

- دستگاه تمام تاب (رینگ): این دستگاه نخ را به صورت یک لا در می آورد (برای خامه خالی120 تا 160 تاب) هر چه سرعت دستگاه تمام تاب را کم کنیم تاب نخ زیادتر می شود.

- دستگاه دولا تاب: دوباره هر نخ یک لا با هم ترکیب شده و دولا می شود و بیشتر این کار به خاطر استحکام صورت می گیرد.

-دستگاه کلاف کن: برای بسته بندی است و همان طور که از نامش پیداست نخ ها را به صورت کلاف در می آورد.

- دستگاه بقچه کن: برای بقچه کردن نخ های کلاف شده است.
منبع:rasekhoon.net